Materiały: dwie kartki papieru A4, dwa stosy książek Przebieg doświadczenia: Część I: Lekko wygiętą kartkę A4 trzymamy tak, aby zwisała swobodnie w dół. Silnie dmuchamy w kierunku poziomym i kartka unosi się do góry. Część II: Dwie lekko wygięte kartki papieru A$ trzymamy obok siebie tak, aby zwisały pionowo w dół. Silnie dmuchamy między kartki. Kartki przybliżają się do siebie. Część III: Teraz kartkę ustawiamy na dwóch stosach książek. Jeśli silnie dmuchamy pod kartkę papieru to kartka wygina się do dołu. Wyjaśnienie: Korzystamy z prawa Bernoulliego (równania Bernoulliego), które brzmi: "Suma ciśnień statycznego dynamicznego i hydrostatycznego w cieczy lub gazie jest stała". Gdy dmuchamy to poruszające powietrze wytwarza duże ciśnienie dynamiczne w wyniku czego ciśnienie statyczne w okolicach poruszającego się powietrza jest małe. Jeśli dmuchamy na kartkę poziomo od góry to ciśnienie statyczne u góry jest małe i kartka podnosi się do góry. Między innymi dzięki temu efektowi samolot unosi sie do góry. Kiedy dmuchamy między dwie kartki to między nimi jest duże ciśnienie dynamiczne, ale małe statyczne i ciśnienie atmosferyczne z zewnętrznej strony ściska kartki do siebie. W III części dmuchamy pod kartkę, więc na dole ciśnienie dynamiczne jest duże, a statyczne jest małe i kartka przyciskana jest do dołu. Autor: Dominik Szady Uwagi do wykonania: bardzo łatwe i proste

---

Materiały: odkurzacz mający możliwość podłączenia rury do wylotu strumienia powietrza, suszarka o dużej mocy, piłeczka pingpongowa, lejek Przebieg doświadczenia: Ustawiamy rurę odkurzacza podłączoną do wylotu powietrza (przed podłączeniem należy na zewnątrz wyjąć woreczek ze śmieciami i odkurzacz przedmuchać) tak aby powietrze wydmuchiwane było w górę. Piłeczkę pingpongową umieszczamy w strumieniu wylatującego z rury powietrza. Piłeczka utrzymywana jest przez strumień powietrza w górze. Gdy odchylimy nieznacznie rurę odkurzacza piłeczka nadal lewituje. Podobne doświadczenie można wykonać z suszarką. Jeśli do wylotu rury od odkurzacza wstawimy lejek i po uruchomieniu (przytrzymujemy lejek), piłeczka znajdzie się wewnątrz lejka to piłeczka zostaje wciągnięta do lejka nawet gdy rurę obrócimy wylotem do dołu. Wyjaśnienie: Zachowanie się piłeczki można wyjaśnić z prawa Bernoulliego (równania Bernoulliego), które brzmi: "Suma ciśnień statycznego dynamicznego i hydrostatycznego w cieczy lub gazie jest stała". Wylatujące powietrze wytwarza duże ciśnienie dynamiczne w wyniku czego ciśnienie statyczne w okolicach strumienia jest małe. Na piłeczkę działa siła zwrócona do środka strumienia powietrza. Autor: Dominik Szady i Szymon Gruszczyński Uwagi do wykonania: bardzo łatwe

---

Materiały: piłeczka pingpongowa zawieszona na nitce, wypływająca woda z kranu Przebieg doświadczenia: Piłeczkę pingpongową zawieszamy na sznurku. Odkręcamy kran nad zlewem. Gdy piłeczka dostanie się w strumień wody wypływającej z kranu zostanie wciągnięta do strumienia. Wyjaśnienie: Zachowanie się piłeczki można wyjaśnić z prawa Bernoulliego (równania Bernoulliego), które brzmi: "Suma ciśnień statycznego dynamicznego i hydrostatycznego w cieczy lub gazie jest stała". Płynąca ciecz wytwarza duże ciśnienie dynamiczne w wyniku czego ciśnienie statyczne w okolicach strumienia jest małe. Na piłeczkę działa więc siła zwrócona do środka strumienia wody. Autor: Monika Cholajda Uwagi do wykonania: bardzo łatwe

---

Materiały: przezroczysty wężyk o długości około 1 metra (kupiony w sklepie motoryzacyjnym), plastelina, woda, denaturat (skażony alkohol), pisak Przebieg doświadczenia: Wężyk z jednej strony zamykamy plastelinowym korkiem. Do połowy wężyka nalewamy wody, dopełniamy denaturatem i zmykamy drugi koniec korkiem z plasteliny. Zaznaczamy poziom obu cieczy mieszamy ciecze obracając kilkukrotnie wężyk o 180 stopni. Po wymieszaniu poziom cieczy obniża się. Takie zjawisko nazywamy kontrakcją objętościową. Wyjaśnienie: Cząsteczki alkoholu mają większe cząsteczki niż woda. Po wymieszaniu cząsteczki wody wchodzą pomiędzy cząsteczki alkoholu i objętość mieszaniny jest mniejsza. Wyjaśniając bardziej fachowo za kontrakcję objętości odpowiedzialne są wiązania wodorowe powstające pomiędzy atomami wodoru grupy hydroksylowej etanolu a wolnymi parami elektronowymi w atomie tlenu w cząsteczce wody. Po raz pierwszy zjawisko kontrakcji opisał Dimitrij Mendelejew. Autor: Jacek Jastrzębski Uwagi do wykonania: bardzo łatwe

---

Materiały: duża plastikowa butelka po napoju, mocna nitka, statyw (może to być kij od szczotki położony z jednej strony na oparciu krzesła, a z drugiej na półce lub szafce) Przebieg doświadczenia: Do butelki wlewamy wodę do około jednej trzeciej wysokości i zawieszamy ją na sznurku. Skręcamy silnie sznurek i puszczamy. Butelka wiruje wokół osi pionowej z dużą prędkością kątową. Powierzchnia wody przyjmuje kształt paraboloidy obrotowej. Wyjaśnienie: Woda przyjmuje taki kształt powierzchni aby siła wypadkowa była prostopadła do powierzchni. Na wirujące części wody działa siła ciężkości (grawitacji) i sił odśrodkowa (tłumaczymy zjawisko w układzie nieinercjalnym). Siła ciężkości ma stałą wartość natomiast siła odśrodkowa czym dalej od osi tym jest większa (według wzoru siła odśrodkowa zależy proporcjonalnie od masy, kwadratu prędkości kątowej i odległości od osi). Tangens kąta między siłą wypadkową a kierunkiem poziomym, równy jest stosunkowi siły odśrodkowej do siły ciężkości i rośnie liniowo wraz z odległością od osi. Taką własność ma parabola: tangens nachylenia stycznej do paraboli w dowolnym punkcie (czyli pochodna funkcji dla sprawnych matematycznie) rośnie liniowo wraz z odległością od osi. Powierzchnia swobodna wody przyjmie więc kształt paraboloidy obrotowej. Zapisanie równań zostawiamy czytelnikom zaawansowanym matematycznie. Autor: Szymon Bartczak Uwagi do wykonania: bardzo łatwe

---

Materiały: szklanka, woda, kartka papieru Przebieg doświadczenia: Szklankę napełniamy wodą, i przykrywamy ją kartką papieru. Podtrzymując kartkę ręką, odwracamy szklankę do góry dnem. Woda nie wylewa się i papier nie odpada, nawet gdy potrząsamy kartką. Wyjaśnienie: Tuż po odwróceniu szklanki na kartkę papieru działają trzy siły: "od dołu" siła ciśnienia atmosferycznego, "z góry" siła ciśnienia powietrza w szklance (początkowo równa sile ciśnienia atmosferycznego) i siła nacisku wody. Siły pochodzące od ciśnienia atmosferycznego i powietrza w szklance się równoważą. Siła "z góry" jest więc większa niż "od dołu" i woda wraz z kartką zaczynają opadać. Trwa to bardzo krótko. W tym czasie ze szklanki wylewa się trochę wody i spływa w dół po kartce papieru (dokładniej dzieje się to podczas odwracania szklanki). Wody ubywa ze szklanki, wobec tego powietrze w szklance zwiększa swoją objętość i ciśnienie wywierane przez to powietrze maleje. Jeśli ten spadek ciśnienia jest większy niż ciśnienie wywołane przez słup wody (ciśnienie hydrostatyczne) to siła parcia powietrza od dołu dociska kartkę do szklanki i woda od tego momentu już się nie wylewa. Autor: Dominik Szady Uwagi do wykonania: bardzo łatwe

---

Materiały: gumowa rękawiczka, plastikowa butelka, nóż z ostrym końcem lub gwóźdź, taśma klejąca, woda Przebieg doświadczenia: W dnie butelki robimy otwór. Zaklejamy otwór taśmą i nalewamy do butelki wody. Do butelki wkładamy gumową rękawiczkę i mocujemy ją za pomocą gumki recepturki. Po odklejeniu taśmy woda wypływa z butelki. Rękawiczka wypełnia się powietrzem, a butelka zostaje trochę zgnieciona. Wyjaśnienie: Wypływająca woda powoduje, że zmniejsza się ciśnienie wewnątrz butelki. Ciśnienie atmosferyczne działając na butelkę ze wszystkich stron, wtłacza powietrze do rękawiczki, która zajmuje miejsce po wypływającej wodzie. Jeśli rękawiczka jest już lekko "nadmuchana", to guma działa siłą sprężystości i hamuje dalszy napływ powietrza. Ciśnienie wewnątrz butelki spada. Wtedy ciśnienie atmosferyczne zgniata trochę butelkę. Autor: Anita Wachowska Uwagi do wykonania: średnio łatwe, w eksperymencie zamiast rękawiczki można użyć balonika, ale trzeba go kilka razy nadmuchać aby guma łatwo się rozciągała

---

Materiały: dwie szklanki z ciepłą wodą i dwie z zimną, nadmuchany balonik, miska Przebieg doświadczenia: Do dwóch szklanek nalewamy ciepłej wody i czekamy chwilę by się ogrzały Ze szklanek wylewamy wodę i szybko przykładamy je otworem do nadmuchanego balonika. Całość umieszczamy nad miską i druga osoba polewa balonik zimną wodą. Każda ze szklanek "zasysa" kawałek balonika, co sprawia, że szklanki jakby przyklejają się do niego. Trzymając jedną szklankę możemy unosić drugą. Wyjaśnienie: Szklanki po wylaniu gorącej wody mają wysoką temperaturę i zawierają dużo pary wodnej. Gdy balonik z przystawionymi szklankami polewamy zimną wodą to temperatura maleje i część pozostałej pary wodnej się skrapla. Powoduje to spadek ciśnienia. Ciśnienie atmosferyczne "wciska" więc balon do środka szklanek. Jeśli trzymamy za górną szklankę, a dolna zwisa to część balonika wydostaje się z dolnej szklanki i wewnątrz niej obniża się ciśnienie tak aby ciśnienie atmosferyczne od dołu równoważyło sumę ciśnienia pochodzącego od wnętrza dolnej szklanki i ciśnienia wywieranego przez siłę ciężkości szkła. Balon więc "trzyma" przyssaną szklankę. Autor: Anita Wachowska i Dominik Szady Uwagi do wykonania: łatwe, niezbędna pomoc drugiej osoby, doświadczenie należy wykonywać nad miską lub zlewem

---

Materiały: butelka, plastikowy wężyk zakupiony w sklepie motoryzacyjnym, woda, barwnik (może być nadmanganian potasu kupiony w aptece), miska Przebieg doświadczenia: Wkładamy do butelki z zabarwioną wodą jeden z końców wężyka zgiętego w kształcie litery U. Drugi koniec bierzemy w usta i wciągamy do wężyka wodę. Zmieniamy położenie końca wężyka opuszczając go w dół i unosząc delikatnie do góry. Woda w butelce i w wężyku sięga tego samego poziomu. Jeżeli koniec wężyka opuścimy w dół poniżej poziomu wody w butelce to woda z niego wypływa. Gdy podniesiemy wężyk do góry tak, aby zgięcie było powyżej poziomu wody w butelce to woda spływa do butelki. Wyjaśnienie: Ciśnienie wywierane przez ciecz, zwane ciśnieniem hydrostatycznym, zależy od gęstości cieczy i wysokości jej słupa. Jeśli w połączonych naczyniach jest ta sama ciecz to na tym samym poziomie jest to samo ciśnienie. Jeśli zmienimy położenie zmieni się ciśnienie i woda szybko dąży do wyrównania poziomów. Naczynia połączone wykorzystuje się między innymi do konstrukcji poziomnicy rurkowej, wierzy ciśnień w sieci wodociągowej i wielu innych urządzeń hydrotechnicznych. Podobny jak użyty na filmie wężyk nazywany jest lewarem hydraulicznym i służy do spuszczania cieczy znad osadu, na przykład wina lub nalewki. Autor: Katarzyna Kasprzak Uwagi do wykonania: łatwe

---

Materiały: drewniany kij (może być kij od szczotki lub narzędzia rolniczego), plastikowy wężyk zakupiony w sklepie motoryzacyjnym, nitka, woda, sól, denaturat czyli skażony alkohol etylowy, olej jadalny, naczynie z dziubkiem, ciężarek z nitką Przebieg doświadczenia: Plastikowy wężyk zginamy w kształcie litery U, przymocowujemy go za pomocą nitki do kija i obciążamy u dołu aby nie zmieniał kształtu. Do wężyka nalewamy zwykłej wody. Następnie do jednego końca nalewamy denaturat czyli skażony alkohol etylowy. Wysokość słupa alkoholu mierzona od wspólnego poziomu jest większa niż wody. Powtarzamy doświadczenie za każdym razem najpierw nalewając wody, a następnie do jednego z końców kolejno słoną wodę i olej jadalny. Wysokość słup oleju jest większa niż wody, a wody słonej mniejsza. Aby porównać gęstość oleju i alkoholu wlewamy do rurki olej jadalny, a następnie denaturat czyli alkohol. Wysokość słupa alkoholu jest większa niż oleju. Wyjaśnienie: W naczyniu połączonym, a takim jest U rurka gdy mamy dwie ciecze niemieszające się ciśnienie na granicy dwóch cieczy jest takie samo. Słup cieczy wywiera ciśnienie hydrostatyczne zależne od wysokości słupa i gęstości cieczy. Jeśli ciecz ma mniejszą gęstość to wysokość słupa musi być większa, jeśli mniejszą to wysokość jest większa. Z naszych obserwacji wynika, że największą gęstość ma woda słona, potem słodka, olej jadalny, a najmniejszą alkohol. Naczynie w kształcie litery U wykorzystuje się do pomiaru gęstości cieczy niemieszających się. Należy znać gęstość jednej cieczy i zmierzyć wysokości słupów obu cieczy od wspólnego poziomu. W naszym doświadczeniu ciecze się mieszają za wyjątkiem oleju ale gdy rurka jest wąska zachodzi to dość wolno i do oszacowania gęstości to nie przeszkadza. Autor: Katarzyna Kasprzak Uwagi do wykonania: średnio łatwe

---

Materiały: moneta, kostki lodu, korek od wina szklanka, woreczek foliowy, woda, denaturat, barwnik (może być to nadmanganian potasu zakupiony w aptece), alkohol salicylowy Przebieg doświadczenia: Do szklanki z wodą wrzucamy po kolei : monetę, kostkę lodu i korek od wina. Moneta tonie bo ma większą gęstość niż woda, natomiast kostka lodu i korek pływają na powierzchni. Do szklanki nalewamy denaturat, czyli skażony alkohol etylowy. Wrzucona do alkoholu kostka lodu tonie. Do szklanki nalewamy zabarwionej wody do połowy wysokości. Na wodę nakładamy woreczek foliowy i wlewamy na woreczek spirytus salicylowy do około trzech czwartych wysokości szklanki. Ostrożnie zabieramy woreczek tak, aby woda i spirytus nie połączyły się. Wrzuceniu do szklanki kostki lodu pływa między wodą a spirytusem. Wyjaśnienie: Na ciało znajdujące się w cieczy działa siła ciężkości zwrócona w dół i siła wyporu zwana siłą Archimedesa zwrócona w górę. Jeśli siła ciężkości jest większa od wyporu (gęstość ciała zanurzonego jest wtedy większa od gęstości cieczy) to ciało tonie, jeśli siła ciężkości jest mniejsza (gęstość ciała zanurzonego jest wtedy mniejsza od gęstości cieczy) to wypływa na powierzchnię, Jeśli siły ciężkości i siły wyporu działające przez wodę i alkohol są równe to ciało pływa całkowicie zanurzone. Autor: Katarzyna Kasprzak Uwagi do wykonania: pierwsza część łatwa, druga wymaga pewnej wprawy

---

Materiały: rurka do napojów, spinacz biurowy, plastelina, plastikowa butelka, woda Przebieg doświadczenia: Rozginamy spinacz biurowy. Końce spinacza wkładamy w zgięty wpół kawałek rurki od napoju. Do spinacza dolepiamy kulkę z plasteliny. Gdy wrzucamy "nurka" do butelki z wodą to nurek wypływa na powierzchnię. Po odwróceniu butelki nurek ponownie wypływa i zawsze kulka z plasteliną jest na dole. Jeśli w zamkniętej butelce jest prawie pełno wody i mocno naciśniemy ją rękami to nurek idzie na dno. Gdy odpowiednio zmniejszymy nacisk, nurek pływa w środku cieczy. Aby nurek wypłynął z powrotem na powierzchnię należy zwolnić ucisk. Wyjaśnienie: Pływanie ciał można wyjaśnić z prawa Archimedesa stwierdzającego, że na każde ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu zwrócona pionowo do góry, równa ciężarowi wypartej cieczy przez to ciało. Siła ta zależy od gęstości cieczy i objętości zanurzonej części ciała. Gdy siła wyporu jest mniejsza od siły ciężkości to ciało tonie, gdy jest większa to wypływa na powierzchnie, jeśli siły są równe to następuje równowaga i ciało pływa. W środku rurki naszego nurka pozostaje powietrze, które ma bardzo małą gęstość i prawie nic nie waży. Średnia gęstość nurka jest więc mniejsza od gęstości wody. Gdy wrzucimy nurka do wody to ciężar nuka jest mniejszy niż siła wyporu i nurek wypływa na powierzchnię. Jeśli ściskamy butelkę to wzrasta ciśnienie w butelce. Zgodnie z prawem Pascala ciśnienie w cieczy i gazie rozchodzie się we wszystkich kierunkach równomiernie. Zamknięte powietrze w rurce nurka zostaje więc ściśnięte, zmniejsza się objętość nurka, maleje więc siła wyporu i nurek tonie. Jeśli odpowiednio dobierzemy nacisk na butelkę to siła wyporu będzie równa sile ciężkości i nurek pływa w środku wody. Po zwolnieniu nacisku powietrze w rurce nurka się rozszerza, rośnie objętość, a więc również siła wyporu i nurek wypływa na powierzchnię. Autor: Anita Wachowska Uwagi do wykonania: dość proste, należy odpowiednio dobrać długość rurki i wielkość kulki z plasteliny

---

Materiały: plastelina, szklanka, woda, sól Przebieg doświadczenia: Plastelinę wrzucamy do słodkiej wody i ona tonie. Z plasteliny lepimy statek i kładziemy go na wodzie. Taki statek pływa na powierzchni wody. Następnie kładziemy statek do słonej wody wtedy zanurzenie statku jest mniejsze. Wyjaśnienie: Na plastelinę wrzuconą do wody działa siła ciężkości (grawitacji) i zgodnie z prawem Archimedesa siła wyporu zwrócona do góry. Siła ciężkości jest większa niż wyporu ponieważ gęstość plasteliny jest większa niż wody i plastelina tonie. Siła wyporu zależy od objętości zanurzonej części ciała (objętości wypartej cieczy) oraz od gęstości cieczy, w której zanurzone jest ciało. Statek ulepiony z plasteliny pływa na powierzchni wody ponieważ po uformowaniu zwiększył swoją objętość, więc woda może działać do góry dużo większą siłą wyporu i statek tak się zanurza aby siła wyporu równoważyła siłę ciężkości. Woda słona ma większą gęstość niż słodka więc zanurzenie statku maleje. Muszą to uwzględnić budowniczowie morskich statków, które wpływają do rzek, bowiem wtedy zanurzenie statku rośnie. Autor: Katarzyna Kasprzak Uwagi do wykonania: bardzo proste

---

Materiały: plastikowa butelka, olej jadalny, woda Przebieg eksperymentu: Do butelki z wodą wlewamy trochę oleju jadalnego i butelkę zakręcamy. Po odwróceniu butelki olej porcjami wypływa na powierzchnię wody przyjmując kulisty kształt. Film pokazuje zjawisko wypływania oleju w zwolnionym tempie Wyjaśnienie: Olej nie wiesza się z wodą, a ponieważ ma gęstość mniejszą od wody to wypływa na powierzchnię. Wynika to z prawa Archimedesa bowiem wtedy siła wyporu jest większa od siły ciężkości. Krople oleju przyjmują kształt kulisty ponieważ ciecz ograniczona jest błoną powierzchniową (zobacz eksperyment z działu "Budowa cząsteczkowa": Błona powierzchniowa) . Istnienie błony można wyjaśnić na podstawie budowy cząsteczkowej. Siły działające na cząsteczki wewnątrz cieczy się równoważą, natomiast na cząsteczki leżące na powierzchni działa siła wypadkowa do środka cieczy. Takie zjawisko nazywamy napięciem powierzchniowym. Powierzchnia wody zachowuje się więc tak jak sprężysta błona zwana właśnie błoną powierzchniową. Błona ta dąży do zmniejszenia powierzchni swobodnej cieczy. Najmniejszą powierzchnię o takiej samej objętości ma kula. Autor: Damian Antczak i Mateusz Kubiak Uwagi do wykonania: bardzo łatwe

---

Materiały: olej, denaturat czyli skażony alkohol etylowy, woda, szklanka, strzykawki Przebieg doświadczenia: Do szklanki wlewamy jedną trzecią denaturatu, a następnie trochę oleju. Olej osiada na dnie. Dolewamy wody i olej unosi się do góry. Niestety olej jest rozdrobniony i składa się z wielu kropelek. Należy poczekać kilka godzin aż krople same się połączą, a pozostałe krople można połączyć patyczkiem (czekając należy przykryć naczynie aby alkohol nie wyparował). Gdy w naczyniu znajduje się już tylko jedna duża kropla strzykawką można dolać alkohol lub wodę aby kropla oleju pływała w środku szklanki. Jeśli dolejemy alkoholu to kropla idzie na dno, jeśli wody to olej wypływa na powierzchnię. Wyjaśnienie: Olej ma większą gęstość niż alkohol, a mniejszą niż woda więc w alkoholu zajmuje dolną część naczynia, a w wodzie górną. Wynika to z prawa Archimedesa i warunków pływania ciał. Alkohol bardzo łatwo się miesza z wodą i wtedy gęstość jest pośrednia. Jeżeli dobierzemy taki skład mieszaniny alkoholu i wody, że jego gęstość jest równa gęstości oleju to olej pływa w środku. Krople oleju przyjmują kształt kulisty ponieważ ciecz ograniczona jest błoną powierzchniową (zobacz eksperyment z działu "Budowa cząsteczkowa": Błona powierzchniowa), a ta dąży do zmniejszenia powierzchni. Patrząc z boku widzimy spłaszczoną kulę. Spowodowane jest to załamaniem światła wychodzącego z wody z okrągłej szklanki, która zachowuje się tak jak soczewka (zobacz eksperyment z działu "Optyka": Niesferyczne soczewki otrzymane ze szklanki i kieliszka z wodą). Z góry widzimy prawidłowo kulisty kształt kropli oleju. Autor: Szymon Bartczak Uwagi do wykonania: łatwe ale dla cierpliwych - aby małe kropelki oleju się połączyły można próbować łączyć krople patyczkiem

---

Materiały: jajko kurze, szeroki szklany słoik, sól kuchenna, szklanka, woda Przebieg doświadczenia: Do szerokiego szklanego słoika nalewamy zwykłej wody i wkładamy surowe jajko kurze. Jajko tonie i spoczywa na dnie słoika. Do słoika nalewamy słonej wody i wkładamy to samo jajko. Teraz jajko pływa na powierzchni częściowo wynurzone. Dolewamy do słoika słodkiej wody aż do momentu gdy jajko pływa w środku cieczy (jajko jakby lewituje w środku roztworu). Wyjaśnienie: Na ciało zanurzone w cieczy działa siła ciężkości (grawitacji) i zgodnie z prawem Archimedesa siła wyporu zwrócona do góry. W wodzie słodkiej siła ciężkości działająca na jajko jest większa niż siła wyporu i jajko tonie. Tak się dzieje ponieważ średnia gęstość jajka jest większa niż gęstość słodkiej wody. Gęstość słonej wody jest większa od gęstości jajka, wtedy siła wyporu działająca na jajko jest większa od siły ciężkości i jajko wypływa na powierzchnię, częściowo się wynurzając. Dolewając do słoika słodkiej wody zmniejszamy gęstość roztworu soli i w pewnym momencie gęstość roztworu jest równa średniej gęstości jajka. Wówczas siła ciężkości działająca na jajko jest równa sile wyporu i jajko pływa w środku roztworu (następuje lewitacja jajka). Autor: Katarzyna Kasprzak Uwagi do wykonania: bardzo łatwe, należy doświadczalnie ustalić zasolenie wody, im bardziej będzie słona woda tym więcej trzeba później dolać słodkiej wody

---

Wykonanie filmów w poszczególnych eksperymentach (w nawiasach podane są numery doświadczeń)
Filmowanie: Sz. Gruszczyński (1, 2, 3, 4, 6), Sz. Bartczak (5, 15), A. Bartczak (7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 16), M. Kubiak (14)
Lektor: J. Jastrzębski (1, 2, 3, 4, 6, 8, 9, 11, 12, 13), Sz. Bartczak (5, 7, 10, 15, 16), K. Kościankowski (14))
Montaż: Sz. Gruszczyński (1, 2, 3, 4, 6), K. Mozio (5), M. Kubiak (14), A. Bartczak (7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 16)