Fizyka LO Turek
Start
Nauczyciele
Nauczanie
Konkursy
Ciekawostki
Aktualności
Astronomia
Struktura materii
Doświadczenia domowe
Testy z fizyki
Spis treści i wyszukiwarka
Hosted by:
W kręgu fizyki LO Turek
« Poprzednia  Następna »
Nagrody 
Nagroda Nobla z fizyki w 1999 roku

Nagrodę Nobla otrzymali Gerard 't Hooft i Martin J. G. Veltman (Holandia) za wyjaśnienie kwantowej struktury oddziaływań elektrosłabych.
Gerard 't Hooft
Gerard 't Hooft

Współczesna teoria budowy materii, tzw. Model Standardowy, opiera się na dwóch filarach - teorii oddziaływań silnych i teorii oddziaływań elektrosłabych. Pierwsza z nich opisuje najpotężniejsze w naturze siły, które spajają w jedną całość kwarki w protonach, i nukleony (protony i neutrony) w jądrach atomowych.
Drugą z tych teorii, bliższą zjawiskom z życia codziennego, współtworzyli właśnie 't Hooft i Veltman. Opisuje ona. jak w naturze działają siły elektrosłabe, czyli elektryczne, magnetyczne oraz wywołujące rozpad nietrwałych jąder i cząstek elementarnych. Początkowo były one opisywane zupełnie osobno.
Martin J. G. Veltman
Martin J. G. Veltman
Z początku teoria miała jednak istotny defekt. Kiedy fizycy próbowali obliczyć różne parametry cząstek elementarnych, np. ich masę albo skutki zderzeń w akceleratorach - w rachunkach wychodziły im bzdury. Zamiast konkretnych liczb pojawiała się nieskończoność.
Trudno było pogodzić się z teorią, która nie prowadziła do konkretnych wyników. Dopiero Gerard 't Hooft i Martin J.G. Yeltman poradzili sobie z tym problemem. Pokazali, że teoria jest jednak spójna i renormalizowalna, co w języku Fizyków oznacza właśnie, że można z rachunków wyeliminować nieskończoności. Dzięki temu fizycy teoretycy mogli dokonywać obliczeń, a eksperymentatorzy - sprawdzać, czy zgadzają się z rzeczywistością odtwarzaną przez nich w akceleratorach cząstek elementarnych.
Dzięki pracom Holendrów można było na przykład obliczyć masę ostatniego nieznanego kwarka, najcięższego z rodziny, zwanego "top", czyli szczytowym, już na kilkanaście lat przed jego odkryciem. Potem okazało się, że masa kwarka top dokładnie pokrywa się z wartością, wyliczoną wcześniej na papierze (a raczej w pamięci komputerów, bo rachunki te są czasochłonne i uciążliwe). To bardzo przekonujący dowód na to, że matematyczny model elektrosłabych oddziaływań poprawnie opisuje rzeczywistość. To dlatego fizycy wierzą, że znajdą ostatnią cząstkę przewidywaną w tej teorii, tzw. bozon Higgsa. Jest to cząstka, która musi istnieć. Bez niej teoria nie miałaby sensu. Bozony Higgsa są źródłem masy dla wszystkich innych cząstek elementarnych.
« Poprzednia  Następna »
Nagrody